Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2015

Τι λέμε στα παιδιά για τον Αη Βασίλη;

Και φέτος εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον πλανήτη περιμένουν με ανυπομονησία τον ασπρομάλλη, χαμογελαστό, ροδομάγουλο γέροντα με την κόκκινη στολή και το έλκηθρό του. Ο Αη Βασίλης,  δεν παύει όμως να φέρνει στην επιφάνεια την ανάγκη για  φαντασία και όνειρο που ανέκαθεν συγκινούν κ την ανθρώπινη ψυχή, είτε είναι ενήλικη είτε παιδική.
Έρχεται όμως μια μέρα που το παιδί ενώ κάθε χρόνο έγραφε με περισσή χαρά το γράμμα του στον Αη Βασίλη, σας ρωτά, ενίοτε με το ένα μάτι μισόκλειστο και το φρύδι ανασηκωμένο: «Υπάρχει ο Αη Βασίλης γιατί η Μαρία μου είπε πως δεν υπάρχει;»
Αρκετοί γονείς αναρωτιούνται αν είναι καλό για το παιδί τους να πιστεύει στην ύπαρξη του Άγιου Βασίλη, φοβούμενοι ότι μπορεί να ααπογοητευθεί, να θυμώσει ή να το ενθαρρύνει στο ότι κάποια ψέμματα είναι αποδεκτά. Το να δημιουργήσουν οι γονείς ένα μύθο γύρω από τον Αη Βασίλη βοηθά την ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικότητας και το κάνει να αισθάνεται ασφαλές μέσα από ένα ήδη διαμορφωμένο και κανονιστικό πλαίσιο. 
Πότε αποκαλύπτουμε την αλήθεια;
 Πρίν τα 6, στην προσχολική ηλικία η σκέψη των παιδιών είναι συμβολική και μαγική με την έννοια ότι η γραμμή ανάμεσα στην πραγματικότητα και την φαντασία δεν είναι ξεκάθαρη πάντα, εύκολα θεωρούν το φαντασιακό και πραγματικό, γι αυτό και μαγεύεται το παιδί προσχολικής ηλικίας με ό,τι διεγείρει την φαντασία (μύθοι, ήρωες, μαγικές ικανότητες κ.λ.π). Τα μικρά παιδιά απο τα 2,5 και μετά πιστευούν ότι μπορεί πραγματικά να υπάρχει ένας δράκος κάτω από το κρεβάτι ή ψάχνουν μανιωδώς να ξετρυπώσουν το Στρουμφοχωριό… Αν φαίνεται αληθινό μπορεί και να είναι.
Μετά τα 6 η σκέψη των παιδιών γίνεται πιο συγκεκριμένη και λογική και τα παιδια μπορούν πλέον να βγάζουν λογικά συμπεράσματα και τον κόσμο που τα περιβάλλει. Αυτός είναι και ο λόγος που τα περισσότερα παιδιά αρχίζουν να έχουν σημαντικές απορίες και ερωτήσεις όπως «γιατί υπάρχουν τόσοι Αη Βασίληδες;» «Πώς προλαβαίνει ο Αη Βασίλης τόσα σπίτια μέσα σε ένα βράδυ;» «Γιατι δεν μου έφερε το πόνυ που ζήτησα πέρυσι;» Επίσης, εκεί γύρω στα 7, αρκετά συχνά ένα μεγαλύτερο αδελφάκι ή ένας συμμαθητής θα ρίξει κι αλλο λάδι στη φωτιά των αμφιβολιών του. Συνεπώς, όχι τυχαιά οι περισσότερες έρευνες διαπιστώνουν ότι τα παιδια ανακαλύπτουν την μη ύπαρξη του Αη Βασίλη γύρω στα 7 έτη.
Επομένως, ο κρίσιμος χρόνος που οι γονείς χρειάζεται να είναι ευαισθητοποιημένοι απέναντι σε σημάδια που εκπέμπουν τα παιδιά είναι σχηματικά απο τα 5,5-7 έτη. Τα σημάδια έχουν την μορφή είτε ευθέων ερωτήσεων σχετικα με ό,τι δεν «κολλάει» στις ιστορίες γύρω απο τον Αη Βασίλη ή πιο έμμεσα σχόλια καθώς και με απροθυμία ή μειωμένο ενδιαφέρον να γράψει γράμμα, να δει και να φωτογραφηθεί με τον Αη Βασίλη ή να μιλήσει γι” αυτόν.
Οι γονείς μπορούν να χρησιμοποιησουν την φαντασία του παιδιού για να πριμοδοτησουν την κριτική και αυτόνομη σκέψη. Όταν λοιπόν δεχτούν ερωτήματα όπως: «Υπάρχει στα αλήθεια ο Αη Βασίλης;» ή «Πως γίνεται και πετούν οι τάρανδοι;» είναι καλό να ενθαρρύνουν τα παιδιά να εκφράσουν το τι νομίζουν τα ίδια και να δεχθούν και πιθανές δικές τους εξηγήσεις.

Αν φέτος ο Άη Βασίλης δεν μπορεί να φέρει στο παιδί το δώρο που ζήτησε, τί κάνουμε;
Ακόμη και όταν τα παιδιά μαθαίνουν την αλήθεια η πλειοψηφία αντιδρά με θετικό τρόπο, με κάποια θλίψη μεν ωστόσο δεν το βιώνουν τραυματικά. Καποια από τα παιδιά μάλιστα έχουν και μια αίσθηση υπερηφάνειας που ανακάλυψαν την αλήθεια για τον Αη Βασίλη μιας και αυτό τους φέρνει πιο κοντά στο κόσμο των μεγάλων, ενω πολλά παιδιά δηλώνουν πως παρόλο που ξέρουν ότι δεν υπαρχει τους αρέσει η ιδέα του Αη Βασίλη. Και πως όχι; Αυτό είναι ένα σημαντικό πάτημα για να συζητησουμε γύρω από το μήνυμα της ιστορίας του Άγιου Βασίλη τις αξίες και αρχές που συμβολίζει όπως η αγάπη, η γενναιοδωρία, η ελπίδα, η βοήθεια προς τον συνάνθρωπο, η ισότιμια, η ανοχή στην διαφορετικότητα, το όνειρο για έναν καλύτερο κόσμο που ξεκινά από το να αλλάξω εγώ ο ίδιος πρώτα.
Έτσι οι μέρες των γιορτών ειδικά σήμερα εν μέσω δύσκολων οικονομικών και κοινωνικών συγκυριών μπορούν να νοηματοδοτηθούν με νέο νόημα, μπορούμε να εστιάσουμε στο να παρέχουμε βοήθεια σε άλλους ανθρώπους που έχουν αναγκη, με ρούχα ή παιχνίδια ή φαγητό να εξηγήσουμε γιατί έχει αξία και να εμπλέξουμε και τα παιδιά σε αυτό όχι σαν πρεπουσα χριστουγεννιατική συμπεριφορά αλλά σαν στάση ζωής, φιλανθρωπίας με την πρωτογενή σημασία της αγάπης προς τον άνθρωπο.
Αξίζει τον κόπο να αποποιηθούμε τις ενοχές και το αγχος για το ότι δεν θα μπορέσουμε να παρέχουμε στα παιδιά πολλά ή τα δώρα που μπορεί να ζήτησαν. Αξίζει τον κόπο να επενδύσουμε φέτος στην σχέση με τα παιδιά, να επενδύσουμε σε ζεστές οικογενειακές στιγμές που παράγουν αναμνήσεις, να φτιάξουμε στολίδια, να ψήσουμε γλυκά και φαγητά τυπικά των ημερών και να αφήσουμε τις μυρωδιές να φτιάξουν μνήμες και να μας θρέψουν κυριολεκτικά και συμβολικά, να βρούμε τρόπους να έρθουμε κοντά αλλιώτικα με μια κοντινότητα διαφορετική που δεν την χτίζουν τα ακριβά δώρα. Τα παιδιά μπορούν να διδαχθούν και να κατανοήσουν ότι αυτό που έχει σημασία είναι να τα θυμηθεί ο Άγιος Βασίλης και όχι η αξία του δώρου και ότι αν ο Άγιος Βασίλης ξοδέψει όλα τα λεφτά του μόνο για το δικό του δώρο, δεν θα του μείνουν αρκετά χρήματα και για τα υπόλοιπα παιδάκια και θα είναι άδικο μερικά παιδιά να μείνουν χωρίς δώρο




Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2015

Βιβλιοπροτάσεις Νο4


1) Που πήγε η Ιωάννα μαμά; ( ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ ΤΕΡΙΖΑΚΗ )



«Πού πήγε η Ιωάννα, μαμά;»
«Πού πήγε; Έλα, έλα να παίξουμε ένα κρυφτό...». Και παίξαμε ένα διαφορετικό κρυφτό ανάμεσα σε «λέξεις, σε τραγούδια, στη θάλασσα, στον ήλιο»  ψάχνοντας να βρούμε που πήγε. Χάθηκε ή ταξίδεψε για μια χώρα αέρινη, νεφελένια, τη «χώρα της μνήμης»;«Με μεστό, περιεκτικό, συγκινητικό αλλά και απλό τρόπο μπορούμε, με βοηθό μας το εξαιρετικό παραμύθι της Γαρυφαλιάς Τεριζάκη,  να περάσουμε χέρι χέρι με τα παιδιά μας το τούνελ του πένθους και να γίνουμε πιο δυνατοί άνθρωποι».



το προτείνουμε γιατί:  
Ένα πολύ δύσκολο θέμα για την παιδική ψυχή, αυτό της απώλειας και της θλίψης που προκαλεί ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, πραγματεύεται το βιβλίο.Με οδηγό την αγάπη, τις αναμνήσεις και συναισθήματα που ένιωσε με το άτομο που έφυγε η Παναγιώτα, η ηρωίδα του βιβλίου μας με τη βοήθεια της μαμάς της θα αναζητήσει την Ιωάννα... Με τρόπο που ένα παιδί μπορεί να κατανοήσει η συγγραφέας ακουμπάει το θέμα του θανάτου και της απώλειας. Αλήθεια που μπορούμε να βρούμε το άτομο που φεύγει για πάντα από τη ζωή μας; Και που πάει; Κι αν το επιθυμούμε και μας λείπει τότε τι γίνεται; Και η αγάπη που νιώθουμε γι' αυτό μπορεί να χαθεί;

 Ενδεικτικές Δραστηριότητες:
  • Συζήτηση για το θέμα του βιβλίου.
  • Να συζητήσουμε για ανθρώπους που πιθανόν να έφυγαν από τη δική μας ζωή.
  • Να "ταξιδέψουμε" στη χώρα της δικής μας μνήμης και να θυμηθούμε στιγμές που ζήσαμε με κάποιο δικό μας πρόσωπο που έφυγε.
  • Να ζωγραφίσουμε πως φανταζόμαστε το μέρος όπου ζουν όσοι φεύγουν από κοντά μας.
  • Να φτιάξουμε ένα κολάζ με θέμα "αγαπημένοι άνθρωποι μας που έφυγαν από κοντά μας".
  • Να συζητήσουμε το "για πάντα" μια μονιμότητα που πολλές φορές τα μικρά παιδιά δεν αντιλαμβάνονται εύκολα.
  • Να χρησιμοποιήσουμε το βιβλίο ως αφορμή για να συζητήσουμε για τα συναισθήματα.

2) Ο μπαμπάς είναι άνεργος ( ΡΑΝΙΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΡΗ )


Ο Μιχάλης έχει φοβερό άγχος. Η κυρία Τζίνα, η δασκάλα του, προσκαλεί με τη σειρά όλους τους γονείς των μαθητών, να μιλήσουν στα παιδιά για τη δουλειά τους. Ο μπαμπάς του Μιχάλη, όμως, τον τελευταίο χρόνο είναι άνεργος. Και φτάνει η δική του η σειρά να έρθει στο σχολείο. Τι θα πει μπροστά σε όλη την τάξη; Ότι είναι άνεργος; Ο Μιχάλης ντρέπεται πολύ, ώσπου… 










το προτείνουμε γιατί:
Ένα βιβλίο που αναφέρεται σε ένα πολύ επίκαιρο θέμα, την ανεργία ενός γονιού. Το κείμενο μας αφήνει να ρίξουμε μια ματιά στο μυαλό και την ψυχή ενός παιδιού που ο μπαμπάς του είναι άνεργος. Με περίσσια  ευαισθησία η συγγραφέας μας ανοίγει ένα παράθυρο στο μυαλό του Μιχάλη, που όχι μονο έχει μπαμπά άνεργο αλλά θα παρουσιαστεί στην τάξη του να μιλήσει γι' αυτό.  Και εκεί που εύχεται να ήταν κι ο μπαμπάς του σαν άλλους γονείς... η ειλικρινής παρουσίαση του μπαμπά του μπροστά σε όλους για το επάγγελμά του, αλλά και για το λόγο που είναι άνεργος κάνει το Μιχάλη να αλλάξει γνώμη. Ένα βιβλίο για τη ντροπή που πολλές φορές νιώθουν τα μικρά παιδιά και δεν την εκφράζουν, δεν έχουν τον τρόπο να επικοινωνήσουν τα συναισθήματά τους και για το πως μια ειλικρινής αντιμετώπιση από την πλευρά των ενηλίκων μπορεί και αλλά ζει τα συναισθήματα αυτά.
Ενδεικτικές δραστηριότητες:
  • Να συζητήσουμε για την ανεργία.
  • Να συζητήσουμε για τους λόγους που οδηγούν στην ανεργία.
  • Να συζητήσουμε για τα επαγγέλματα των γονέων των παιδιών στην τάξη μας.
  • Να συζητήσουμε για το πως νιώθουν τα παιδιά που έχουν τον ένα ή και τους 2 γονείς τους άνεργους.
  • Να συζητήσουμε για το τι προσφέρει η εργασία στον άνθρωπο.
  • Να συζητήσουμε για το πόσο αλλάζει τη ζωή ενός ανθρώπου και της οικογένειάς του η ανεργία.
  • Να ζωγραφίσουμε τι θέλουμε να γίνουμε όταν μεγαλώσουμε.
  • Να συζητήσουμε για το τι μπορεί να κάνει κάποιος όταν είναι άνεργος.
  • Να γράψουμε ένα γράμμα σε όλα εκείνα τα παιδιά που στεναχωριούνται επειδή ο γονιός/οι γονείς τους  είναι άνεργος/οι.

3) Ένας χαρούμενος ιπποπόταμος (ΓΙΟΛΑΝΤΑ ΤΣΟΡΩΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ)



Ο Ιππίας, ο μικρός ιπποπόταμος, δε βρίσκει τίποτα ενδιαφέρον να κάνει και βαριέται πολύ. Όταν του αναθέτει η μαμά του μια αποστολή, εκείνος περνάει την ημέρα του συναντώντας νέους φίλους. Αργά το απόγευμα που γυρίζει πίσω στο σπίτι του, ο Ιππίας φαίνεται χαρούμενος. Τι έγινε άραγε στο μεταξύ;



το προτείνουμε γιατί:
Μια όμορφη ιστορία για τον Ιππία τον ιπποπόταμο που νιώθει πλήξη. Όπως και πολλά παιδιά, ειδικά όταν πρέπει να περάσουν αρκετές ώρες στο σπίτι. Πως θα καταφέρει ο ιπποπόταμος της ιστορίας να ξεπεράσει την πλήξη; Τι είναι αυτό που μπορούμε να κάνουμε όταν νιώθουμε ότι βαριόμαστε; Μα φυσικά να ασχοληθούμε με κάτι! Ακόμη καλύτερα όταν βρούμε και φίλους να κάνουμε παρέα τα καινούρια πράγματα είναι αδύνατον να βαρεθούμε!
Ενδεικτικές δραστηριότητες:
  • Να περιγράψουμε την αγαπημένη μας δραστηριότητα από όλες αυτές με τις οποίες ασχολήθηκε ο Ιππίας.
  • Να βρούμε πληροφορίες και να δούμε εικόνες για τους ιπποπόταμους.
  • Να βρούμε πληροφορίες και να δούμε εικόνες για τις καμηλοπαρδάλεις και τις μαϊμούδες.
  • Να ζωγραφίσουμε το αγαπημένο μας σημείο της ιστορίας.
  • Να συζητήσουμε για το πότε νιώθουμε πλήξη.
  • Να κάνουμε έναν κατάλογο με διάφορες διαφορετικές δραστηριότητες που μπορούμε να κάνουμε όταν νιώθουμε ότι βαριόμαστε.
  • Να δραματοποιήσουμε την ιστορία.
  • Να φτιάξουμε το δικό μας κολάζ με ζώα της Σαβάνας.

Τι κάνω όταν χάνω

Κοινωνική Ιστορία-τι κάνω όταν χάνω

Πολλά παιχνίδια τελειώνουν όταν κάποιος κερδίσει ή χάσει. Συνήθως μόνο ένας παίκτης ή μια ομάδα μπορεί να κερδίσει το παιχνίδι. Οι άλλοι παίκτες χάνουν στο συγκεκριμένο παιχνίδι. Τα περισσότερα παιδιά όμως θέλουν να κερδίσουν . Κάποια στεναχωριούνται ή θυμώνουν όταν χάνουν και γίνονται κακοί παίκτες. Κακοί παίκτες είναι αυτοί που κλαίνε όταν χάνουν ή πετούν τα παιχνίδια στο πάτωμα ή προσπαθούν να χτυπήσουν κάποιον. Αυτό είναι απαγορευτικό.
Εγώ όταν παίζω ένα παιχνίδι και χάνω θα προσπαθώ να μην γίνομαι κακός παίκτης. Θα σκέπτομαι ότι μερικές φορές θα κερδίζω και άλλες θα χάνω. Έτσι οι άλλοι που θα με βλέπουν θα είναι χαρούμενοι για εμένα.
Πρόταση: Στο τέλος του παιχνιδιού θα λέω στους υπόλοιπους παίκτες είτε έχω κερδίσει είτε έχω χάσει ότι το παιχνίδι ήταν ωραίο και θα τους σφίγγω το χέρι.